Tarnobrzeg, miasto ulokowane na ziemi podkarpackiej, w swoim sercu kryje wyjątkową przestrzeń – rynek, oficjalnie nazwany Placem Bartosza Głowackiego. To centralne miejsce nie tylko codziennego życia mieszkańców, ale również kluczowy punkt na mapie lokalnych atrakcji turystycznych. Wyjątkowego charakteru nadaje temu miejscu monumentalny pomnik Bartosza Głowackiego – ludowego bohatera powstania kościuszkowskiego, który od ponad wieku góruje nad rynkiem, stając się symbolem miasta i punktem odniesienia dla licznych wydarzeń historycznych i kulturalnych.
Rynek Tarnobrzeski – Plac Bartosza Głowackiego
Sam rynek, oficjalnie Plac Bartosza Głowackiego, to otwarta przestrzeń położona w historycznym centrum Tarnobrzega, w otoczeniu kamienic o XIX i XX-wiecznej proweniencji. Miejsce to przeszło gruntowną rewitalizację pod koniec XX wieku, gdy uzyskało nową, charakterystyczną nawierzchnię z czerwonej betonowej kostki. Nieformalnie nazywany jest przez mieszkańców „Placem Czerwonym”. Układ urbanistyczny rynku zachował wiele elementów tradycyjnego miejskiego placu targowego i jednocześnie łączy w sobie funkcje reprezentacyjne, handlowe oraz społeczne.
Rynek ożywa nie tylko dzięki codziennym przechodniom – to tu odbywają się liczne imprezy miejskie, targi, koncerty, a także historyczne wydarzenia upamiętniające najważniejsze dni w historii Tarnobrzega, jak te związane z powstaniem tzw. Republiki Tarnobrzeskiej w listopadzie 1918 roku. W obrębie rynku znajdują się także zabytkowe kamienice, w tym domy wpisane do rejestru zabytków. Tuż przy placu ulokowany jest również kościół i klasztor dominikanów, podkreślając historyczny wymiar tej przestrzeni.
Dodatkowe elementy infrastruktury rynku
W centralnej części placu w 2009 roku pojawiła się fontanna, która stała się nowym miejscem spotkań i chętnie wybieranym motywem fotograficznym. Otoczenie rynku wyposażone jest w ławki, stylowe latarnie i nowoczesną zieleń miejską. W pobliżu znajdują się liczne kawiarnie i restauracje, dzięki czemu plac tętni życiem o każdej porze roku.
Pomnik Bartosza Głowackiego – serce Tarnobrzega
Monument Bartosza Głowackiego zdecydowanie zwraca uwagę odwiedzających tarnobrzeski rynek. Kamienny pomnik ufundowany został przez społeczeństwo Tarnobrzega oraz licznych darczyńców z innych zaborów – na pamiątkę 110. rocznicy insurekcji kościuszkowskiej. Odsłonięcia dokonano 9 września 1904 roku, a uroczystość przyciągnęła dziesiątki tysięcy uczestników z całej Polski pod zaborami.
Autorem projektu i wykonawcą był krakowski rzeźbiarz Władysław Korpal. Pomnik przedstawia Bartosza Głowackiego – legendarnego chłopa spod Racławic – w dynamicznej pozie, z czapką gaszącą lont armaty oraz z kosą wzniesioną triumfalnie w geście zwycięstwa. Całość ustawiona na masywnym, graniastym cokole, z piaskowca, nadaje monumentowi powagi i monumentalności.
Znaczenie symboliczne i historyczne pomnika
Pomnik Bartosza Głowackiego od początku był symbolem walki o wolność i niepodległość. Stał się miejscem spotkań patriotycznych, manifestacji oraz refleksji nad lokalną i narodową historią. W listopadzie 1918 roku to właśnie przy tym pomniku odbył się słynny wiec, z którego narodziła się idea Republiki Tarnobrzeskiej. Przez kolejne dekady monument był świadkiem wydarzeń historycznych, zarówno w czasach okupacji, jak i trudnych momentów powojennych.
Mimo upływu lat i doświadczeń – w tym licznych dewastacji, uszkodzeń czy nawet prób usunięcia – pomnik pozostaje nienaruszony, a po licznych renowacjach wciąż wygląda imponująco i monumentalnie. Zyskał miano stałego punktu orientacyjnego, a nawet nieoficjalnego „strażnika” miasta.
Wyjątkowa atmosfera i uroda rynku z pomnikiem
Przestrzeń wokół pomnika, otoczona zadbanymi kamienicami i placem, zachęca do spacerów, odpoczynku i kontemplacji. Wrażenie robi szczególnie wieczorem, gdy oświetlenie podkreśla potęgę historycznego monumentu, a rynek, choć tętniący życiem, zyskuje kameralny, niemal magiczny klimat.
Zwiedzanie placu Bartosza Głowackiego i samego pomnika możliwe jest przez całą dobę – to otwarta, ogólnodostępna przestrzeń publiczna, do której nie obowiązują żadne bilety wstępu. Najłatwiej dotrzeć tu samochodem, który można zaparkować przy ulicach Sandomierskiej lub Kościuszki, bezpośrednio przylegających do rynku. Tarnobrzeski rynek znajduje się w centrum miasta, do którego docierają także autobusy miejskie i regionalne. Warto zarezerwować na spacer po rynku oraz obejrzenie pomnika ok. 30-60 minut. Blisko stąd do innych zabytków Tarnobrzega, więc plac ten może stanowić początek ciekawej trasy zwiedzania miasta.
Podsumowanie
Plac Bartosza Głowackiego i stojący w jego centrum pomnik to miejsca, które wyjątkowo silnie oddziałują na wyobraźnię, zarówno mieszkańców Tarnobrzega, jak i odwiedzających miasto turystów. Przestrzeń tętniąca życiem, pełna historii i symbolicznych odniesień, zachęca do refleksji nad lokalną i narodową tożsamością. Obserwując, jak codzienność miesza się z tradycją, można poczuć niepowtarzalny klimat tego miejsca – łączący przeszłość z teraźniejszością i będący najlepszym świadectwem bogatej historii Tarnobrzega.